Cụ thể, chị này tên là ThAпʜ Thủy 25 tuổi ở TP Hồ Chí Minh. Hồi giữa tháng 11, hai người bạn trọ chung Phò.ng của chị Thủy mắc Covid-19 nên phải đi c.ách ly tập Tru.ng, nhưng riêng chị Thủy test nhAпʜ â.m tí.nh.
Phó giáo sư Đỗ Văn Dũng (Trưởng khoa Y tế cộng đồng, Đại học Y Dược TP HCM) cho biết những trường hợp miễn nhiễm Covid-19 như chị Thủy không hiếm gặp. Các Nh.à khoa học đã có nhiều khảo cứu và chỉ ra các ngu.yên nhân dẫn đến tình trạng trên, theo đó:
Thứ nhất, họ cor.ona vir.us liên quan đến nhiều bệ.nh, ví dụ như cúm, cảm lạnh, Covid-19. Nếu một người từng bị cảm lạnh, cơ thể đã có miễn dịch với cor.ona, được lưu lại bằng tế bào trí nhớ miễn dịch. Khi tiếp xúc với mầm bệ.nh là Covid-19, tế bào trí nhớ được kích hoạt, chủ động đào thải vir.us ra ngoài, trước khi chúng gây triệu chứng. Đây gọi là miễn dịch chéo.
Thứ hai là do hệ thống miễn dịch của từng cá nhân. Những người có sức đề kháng mạnh sẽ tấn công và tiêu diệt vir.us, không cho chúng nhân bản ngay khi vir.us vừa xâm nhập. Họ có thể không nhiễm bệ.nh, hoặc nhiễm với triệu chứng và mức độ rất nhẹ, nhAпʜ khỏi, khi xét ng.hiệm thường không thấy vir.us.
Thứ ba, những người đã tiêm chủng đủ vaccine Phò.ng Covid-19, lượng kháng thể sinh ra đủ mạnh thì ngu.y cơ nhiễm bệ.nh cũng thấp hơn so với người chưa tiêm. Hiệu lực vaccine làm giảm khoảng 80% số người lẽ ra mắc bệ.nh.
Nguyên nhân thứ 4 rất phổ biến, đó là người này từng mắc và khỏi bệ.nh trước thời điểm tiếp xúc với F0 hiện tại. Theo ông Dũng, xét ng.hiệm Covid-19 là xét ng.hiệm kháng ngu.yên – tìm vir.us trong mũi, hầu họng. Trong khi đó, nhiều người mắc Covid-19 nhưng không có triệu chứng hoặc triệu chứng rất nhẹ (thường nhầm thành sổ mũi, dị ứng thời tіếᴛ theo mùa, hắt hơi mùa lạnh).
Cộng với hệ miễn dịch khỏe mạnh hoặc đã sẵn kháng thể do tiêm vaccine mà cơ thể xử lý quá tốt, bệ.nh khỏi nhAпʜ. Do đó khi xét ng.hiệm không thấy sự hiện diện của vir.us trong mũi họng.
Cùng quan điểm, bác sĩ Nguyễn Hồng Hà (Phó Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam) cho biết trường hợp này thực chất là đã nhiễm bệ.nh nhưng không biết, chứ không phải miễn nhiễm. Ở các vùng dịch lưu hành (có số lượng người phơi nhiễm nhiều) như TP HCM, Bình Dương sẽ thường gặp hơn. Ông cho rằng thực tế, số F0 có thể cao gấp hàng chục lần so với số lượng ca nhiễm được cơ quan chức năng báo cáo, vì nhiều lý do.
Bên cạnh đó, bác sĩ Hà chỉ ra một số ngu.yên nhân miễn nhiễm khác, như ở giai đoạn tiếp xúc, nồng độ vir.us trong vùng hầu họng của F0 còn thấp, chưa ph.át tán hoặc ph.át tán ít ra ngoài. Nếu Phò.ng làm việc, Nh.à ở rộng rãi, thông khí tốt, vệ sinh khử khuẩn thường xuyên, sạch sẽ… cũng làm giảm khả năng lây nhiễm. Đặc biệt, có những người có cơ địa không cảm nhiễm (không tiếp nhận) vir.us.
Bất cứ bệ.nh truyền nhiễm nào cũng có trường hợp miễn nhiễm với vir.us, kể cả khi họ sống trong “vùng đỏ”. Trước khi có vaccine, thực tế nhiều người đã vượt qua được các đại dịch ɴguy ʜiểm như cúm, sởi, dịch hạch, đậu mùa… và sống khỏe mạnh tới già. “Đây là quy luật chung của tự nhiên”, bác sĩ Hà nói.
Mặc dù vậy, “miễn nhiễm Covid-19 không có nghĩa sẽ an toàn suốt đời”, phó giáo sư Dũng nhiều lần nhắc lại. Ông giải thích, tùy vào các yếu tố như cơ địa, giai đoạn, nồng độ vir.us xâm nhập, miễn dịch cơ thể mạnh/yếu khác nhau sẽ quyết định việc có mắc bệ.nh hay không.
Thêm nữa, kháng thể được tạo ra do tế bào trí nhớ miễn dịch. Nếu không tiếp xúc thường xuyên mới mầm bệ.nh, hoặc cơ thể già hóa, trải thời gian dài, hoặc phải điều trị một số bệ.nh khác thì tế bào trí nhớ này sẽ giảm dần và мấᴛ đi. Để phục hồi và đảm bảo trí nhớ miễn dịch, các Nh.à khoa học khuyến cáo tiêm vaccine nhắc lại sau 5-10 năm, như vaccine viêm gan B, uốn ván.
Theo các chuyên gia, Việt Nam chưa có báo cáo nào ghi nhận tỷ lệ miễn nhiễm Covid-19 trên toàn dân. Ở giai đoạn hiện nay, khái niệm này không có giá trị khi vaccine Phò.ng bệ.nh đã được tiêm chủng miễn phí toàn quốc nhằm đạt miễn dịch cộng đồng. Hơn nữa, để xác định một người từng nhiễm Covid-19 hay chưa, cần Ɖάпʜ giá mức độ phơi nhiễm cộng đồng, điều tra dịch tễ, làm xét ng.hiệm kháng ngu.yên… Thậm chí, với những người cơ địa đặc biệt, không có kháng ngu.yên thì phải làm các xét ng.hiệm chuyên sâu hơn như tìm tế bào trí nhớ miễn dịch. Việc này tốn kém và không cần thiết.
Người ở cùng Nh.à, làm chung với F0, nhất là người ngu.y cơ cao (lớn tuổi, có bệ.nh nền) cần tuân thủ nghiêm 5K và tiêm vaccine. Hai biện pháp đơn giản này đã được chứng minh hiệu quả đủ để Phò.ng tránh Covid-19, các chuyên gia khuyến cáo.
